Menu Close

Orgels

De Martinikerk beschikt over twee historische orgels van hoge kwaliteit. Het hoofdorgel is zeer beroemd. Orgelliefhebbers van over de hele wereld komen naar Groningen om het instrument te horen of zelfs om erop te spelen.

Orgels

De bouw van het hoofdorgel in de Martinikerk begon rond 1480. Bij de eerste bouwfase was de humanist Rudolf Agricola als adviseur betrokken. De ontwikkeling van het orgel kende haar hoogtepunt in de 18de eeuw nadat het achtereenvolgens door Arp Schnitger, diens zoon Franz Casper en Albertus Hinsz was uitgebreid. Tijdens de restauratie van het orgel (voltooid in 1984) is de situatie van 1740 als uitgangspunt genomen. Met zijn 3500 pijpen en 53 registers is het orgel van de Martinikerk één van de grootste Noord Europese barokorgels. De registers zijn verdeeld over hoofdwerk, rugwerk en bovenwerk en een vrij pedaal.

Rugwerk

Quintadena 16’ goti

Prestant 8’ FCS

Bourdon 8’ 1542

Roerfluit 8’ FCS

Octaaf 4’ Ahr

Speelfluit 4’ Ahr/1542

Nasard 3’ Ahr

Gedektquint 3’ FCS

Octaaf 2’ FCS

Fluit 2’ 1542

Sesquialtera II 11/3 Ahr

Mixtuur IV-VI FCS/Ahr

Cimbel III 1/5 Ahr

Basson 16’ Ahr

Schalmei 8’ Ahr

Hautbois 8’ Hin

Manuaal

Prestant 16’ m.e.

Octaaf 8’ m.e

Salicet 8’ Loh

Quintadena 8’ Hel

Gedekt 8’ Hel

Octaaf 4’ FCS

Gedektfluit 4’

Octaaf 2’ Ahr

Vlakfluit 2’ Loh

Tertiaan II 4/5 Ahr

Mixtuur IV-VI 2/3 ArS

Scherp IV 1/2 Ahr

Viola da gamba 8’ Ahr

Trompet 8’ ArS

Bovenwerk

Prestant I-III 8’ 1542

Holfluit 8’ DeM

Octaaf 4’ m.e.

Nasard 3’ ArS

Sesquialtera II 1/3 Ahr

Mixtuur IV-VI 1/3 Ahr

Trompet 16’ Ahr

Vox humana 8’ Ahr

Pedaal

Prestant 32’ ArS

Prestant 16’ m.e.

Subbas 16’ Ahr

Octaaf 8’ m.e.

Gedekt 8’ FCS

Roerquint 6’ V

Octaaf 4’ m.e.

Octaaf 2’ Ahr

Nachthoorn 2’ Hin

Bazuin 16’ ArS

Mixtuur IV 11/3 Ahr

Dulciaan 16’ Ahr

Trompet 8’ ArS

Cornet 4’ ArS

Cornet 2’ Ahr

 

Koppelingen

Hw+ Rw

Bw + Hw

Tremulant

Tremulant Rw

 

Man.: C - c’’’

Ped.: CD- d’

Toonhoogte: a’ 465 Hz

Temperatuur: niet evenredig zwevend

Aan het einde van de dertiger jaren werd de koorruimte van de Martinikerk ingericht voor het houden van kerkdiensten. Toen ontstond de wens om daar een orgel te plaatsen. Het orgel dat gekocht werd voor 150 gulden van de parochie in Heythuysen (L) kwam oorspronkelijk uit het klooster van Nunhem, een plaats in de buurt van Roermond. In Roermond bevond zich het huidige koororgel; het rugpositief komt van een groter orgel dat gereed kwam in 1744 en gebouwd was door een orgelbouwer uit het geslacht Le Picard. In de Franse tijd werd het klooster opgeheven, het Grand Orgue verhuisde naar Roggel (waarna het uiteindelijk verdween) en het Positif naar Heythuysen.

De firma Verschueren heeft het orgel in 1939 overgeplaatst en hersteld. Na de restauratie van de Martinikerk is het orgel lange tijd gedemonteerd geweest en buiten gebruik, maar in 2001 vond de heringebruikname plaats, na een zorgvuldige restauratie door de firma Verschueren te Heythuisen. Het pijpwerk, de windvoorziening en het speel- en registermechaniek zijn hersteld en voor zover nodig vernieuwd. Daarbij is niet alleen gebruik gemaakt van pijpwerk uit de bouwtijd maar ook van aanvullingen die tijdens een restauratie in 1847 aangebracht werden. Het koororgel is een fraai voorbeeld van Frans-Waalse orgelbouw uit de Louis XV periode, en uniek in het noorden van Nederland.

Titulair organisten

Per 1 januari 2014 zijn Leo van Doeselaar en Erwin Wiersinga titulair organist van de Martinikerk.

Leo van Doeselaar

Leo van Doeselaar is een veelzijdig musicus, die als organist, pianist en fortepianist een enkele eeuwen omvattend repertoire bestrijkt. Naast zijn "Professur" aan de Universität der Künste in Berlijn heeft hij als organist een grote concertpraktijk opgebouwd in binnen-en buitenland en is hij een veelgevraagd jurylid en docent bij internationale orgelfestivals. Leo van Doeselaar is ook een veelgevraagd pianist. Hij vormt al dertig jaar een pianoduo met Wyneke Jordans, speelt veel kamermuziek en treedt op als liedbegeleider.

Leo van Doeselaar begon zijn orgel- en pianostudie bij Gerard Akkerhuis in Den Haag. Hij studeerde vervolgens aan het Amsterdamse Sweelinck Conservatorium: orgel bij Albert de Klerk en piano bij Jan Wijn. Naast beide solistendiploma's behaalde hij de Prix d'Excellence orgel. Ook werden hem de Toonkunst Jubileum Prijs en de ‘Zilveren Vriendenkrans' van het Concertgebouw in Amsterdam toegekend. In 2007 werd aan hem in de Oude Kerk in Amsterdam de Jan Pieterszoon Sweelinckprijs uitgereikt vanwege zijn verdiensten voor de orgelcultuur.

Als organist van het Barokorkest van de Nederlandse Bachvereniging werkt van Doeselaar samen met vele vooraanstaande oude muziekspecialisten. Hij verleende zijn medewerking aan een groot aantal Oude Muziek Festivals in Europa en de Verenigde Staten. Als titulair organist van het Concertgebouw treedt Van Doeselaar veelvuldig op met gerenommeerde orkesten, ensembles en solisten in zeer uiteenlopend repertoire, dat zich uitstrekt van Haydn tot Donatoni. Als solist werkte hij samen met dirigenten als Mariss Jansons, Riccardo Chailly, Charles Dutoit, Claus-Peter Flor, Frans Brüggen, Jean Fournet, Ingo Metzmacher en David Zinman.

Titulair organisten

Per 1 januari 2014 zijn Leo van Doeselaar en Erwin Wiersinga titulair organist van de Martinikerk.

Erwin Wiersinga

Erwin studeerde aan het Stedelijk Conservatorium te Groningen bij Wim van Beek en behaalde het Diploma UM orgel met onderscheiding. Ook behaalde hij het UM diploma piano bij Gerben Makkes van der Deijl. Verdere studie volgde hij bij o.a. Harald Vogel, Marie Claire Alain en Guy Bovet. In 2014 is hij, samen met Leo van Doeselaar, benoemd tot titulair organist op het fameuze Arp Schnitger in de Martinikerk. Hij is tevens organist op het Hinsz-orgel in de Catharinakerk te Roden.

Erwin Wiersinga is orgeldocent aan de Universität der Künste te Berlijn en aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen. Hij concerteert in vele Europese landen alsmede in Korea, China en Japan. Erwin Wiersinga is regelmatig actief in verschillende orkesten waaronder het Koninklijk Concertgebouworkest. In die hoedanigheid werkte hij met dirigenten als Mariss Jansons, Ricardo Chailly, Ivan Fischer, Philippe Herreweghe, Sir Colin Davis en Leonard Slatkin.